 |
| ekskürsiyon |
Ekskürsiyon; dilbilgisi yönünden seyahat etme, dolaşma
kelimesinden Fransızcaya excursion olarak girmiş bir kelime. Bu kelime 30 yıl
kadar önce dilimize girmiş, fakat sonraları birçok yerlerde yerini gezi
kelimesine bırakmıştır.
Ekskürsiyonun çevre bilimleri sözlük anlamı ise: Bir ya
da bir çok konuyu incelemek için meslek gruplarının yaptıkları tetkik ve
araştırma gezileri.
Şimdilerde kullanılan ekskürsiyonun tanımı ise, bilimsel
araştırma gezisidir. Bilimsel araştırma yaparken yapılan işlemler, kullanılan
aletler, alınan izinler, harcanan para vb. gibi etkenlerin toplandığı rapordur.
Ekskürsiyon,
belli bir yöntem ve kurallarla hazırlanır. Ekskürsiyon bir tur ve gezi
sonucunda olduğundan bir tur ve gezinin, bütün özelliklerini barındırmalıdır.
Tüm geziler için
ortak özellikleri şunlardır:
1. Bir tur-gezi
için bir zamanın uzunluğu.
2. Turistler
(gruplar veya bireyler) varlığı.
3. Bir tur için
rehber-kılavuzun bulunması.
4. Önceden
belirlenmiş bir rota.
5. Araştırılacak
nesne veya tür.
6. Katılımcıların
gözlem aktivitesi.
Ekskürsiyon
gezinin yanında, aynı zamanda gözlem niteliğindedir. Bu durum ekskürsiyona
farklı bir boyut katmaktadır. Ekskürsiyon gözlem anlamı içeriyorsa o halde
gözlemin şartlarını da sağlamalıdır.
Gözlem
yöntemi, eğitim-öğretimde gözlem, varlık ve olayların kendi doğal ortamlarında
plânlı ve amaçlı olarak incelenmesi demektir. Psikoloji bilimi gözlemi,
dikkatin dış dünyadaki olay ve varlıklara yönelmesi olarak tanımlamaktadır.
Burdan hareketle en iyi ekskürsiyon dikkatli kişilerden çıkar. Ekskürsiyon yönünden
gözlem çeşitleri ve yöntemleri nasıl olmalı görelim.
Gözlem Çeşitleri
Gözlemler;
"doğal gözlem", "kontrollü gözlem" olarak iki tür olarak sınıflanabileceği
gibi; "sürekli gözlem", "bir kez yapılan gözlem";
"basit gözlem", "sistematik gözlem" gibi çeşitli şekillerde
sınıflanabilmektedir. Süresine, yapıldığı yere, sayısına ve araç-gereç kullanma
ihtiyacına göre de sınıflandırma yapılabilir.
Doğal
gözlemde: Bir olay nesne veya varlık, kendi ortamında oluşu esnasında
incelenir.
Kontrollü gözlemde: Gözlemcinin
müdahalesi söz konusu olup, buna "deney" de denir.
Sürekli gözlem: Düzenli kontroller olarak tanımlanabilir.
Bir olay veya varlık belirli zamanlarda sürekli olarak izlenmekte ve bundan sonuç çıkarılmaktadır. Örneğin,
meteorolojik gözlemler, bitki gelişiminin incelendiği gözlemler bu tasnife
girmektedir. Bu türde gözlem konusu olan durum hakkında genel yargıya
varabilmek için, düzenli olarak yapılan sürekli gözlemlerden hareket edilmekte,
toplanan bu bilgilerin ışığında genel yargıya varılmaktadır. Bir kez yapılan
gözlemde ise, gözlem konusu olan durum veya varlık bir kez incelenmektedir.
Örneğin, hücrenin yapısını incelemek, fabrika gezisi, baraj incelemesi gibi
etkinlikler bu türe özgü gözlemlerdir. Bazı olaylar sık sık meydana gelmediği
için, örneğin bir ay veya güneş tutulması gözlemi de bu gruba girebilir.
Yorum Gönder